Maciej Matuszewski

W tłumaczeniu dosłownym jest to terapia wykonywana rękoma (łac. manus – ręka). Dr Karel Lewit nazwał ją „bezkrwawą chirurgią narządu ruchu”. Bardziej szczegółowa jest definicja opracowana w 2004 roku przez Międzynarodową Federację Ortopedycznych Terapeutów Manualnych (IFOMPT).

Według IFOMPT Ortopedyczna Terapia Manualna to obszar fizjoterapii, którego celem jest leczenie dysfunkcji układu nerwowo-mięśniowo-szkieletowego, oparte na wnioskowaniu klinicznym i wykorzystujące bardzo specyficzne środki terapeutyczne oraz ćwiczenia lecznicze dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Niestety terapia manualna jest jeszcze mało rozpowszechniona wśród lekarzy i często mylnie porównywana z tzw. kręgarstwem.

Należy jednak podkreślić, iż terapia manualna należy do medycyny i łączy się z prawie wszystkimi znanymi dotąd specjalnościami lekarskimi, a zwłaszcza neurologią, ortopedią, interną, reumatologią oraz rentgenologią. Postępowanie lecznicze ma charakter terapii odruchowej i oparte jest na gruntownej wiedzy anatomicznej oraz neurofizjologicznej.

Współczesna terapia manualna prowadzona jest w koncepcji Clinical Reasoning, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „kliniczne, dedukcyjne rozumowanie”. Jej fundamentem jest „biopsychosocjalny” model myślenia. Bazuje ona na wiedzy i jej kombinacji, w dniu badania oraz w procesie terapii. Medycyna manualna jest więc klasyczną specjalnością interdyscyplinarną.

Jest szczególnie przydatna w rehabilitacji wcześniaków, niemowląt, oraz dzieci z zaburzeniami neurologicznymi. Poprzez zastosowanie odpowiednich technik fizjoterapeutycznych pozwala na odpowiednie ,,sterowanie” ułożeniem dziecka jak i jego ruchem. Oddziaływanie to wpływa na normalizację napięcia mięśniowego, hamownie nieprawidłowych wzorców ruchowych, wyzwalanie własnej aktywności ruchowej jak najbardziej zbliżonej do prawidłowej motoryki zdrowego dziecka.

Założeniem metody jest wprowadzanie zdobytych umiejętności ruchowych dziecka w zabawę i w czynności życia codziennego. Nauczyciele metody Bobath zawsze podkreślają jedną z podstawowych zasad koncepcji dotyk rąk terapeuty powinien być dotykiem motyla. Terapia prowadzona jest więc -jeśli to możliwe w sposób bezstresowy, zapewniający dziecku poczucie bezpieczeństwa. Rodzice otrzymują instruktaż ćwiczeń oraz prawidłowej pielęgnacji dzidziusia co wpływa w znaczący sposób na poprawę stanu zdrowia naszych małych pacjentów.

Jest metodą diagnostyczną polegającą na ocenie spontanicznej aktywności ruchowej dziecka-ruchów globalnych (General Movements). Pozwala na bardzo szybkie wykrywanie nieprawidłowości i ocenę młodego układu nerwowego. Metoda Prechtl`a umożliwia wczesne przewidywanie wystąpienia mózgowego porażenia dziecięcego czy innych nieprawidłowości. Dzięki niej możliwe jest rozpoczęcie wczesnej terapii.

AFE-Augmentation du flux expiratorire. Jest to metoda kinezyterapii oddechowej:

• umożliwia najbardziej zbliżone do fizjologicznego toru ewakuacji wydzieliny z drzewa oskrzelowego
• poprawia wymianę gazową w trakcie wentylacji mechanicznej i spontanicznej
• poprawia mechanikę oddechową dzieci
• przyczynia się do rozwoju dodatkowych mięśni oddechowych
• zapobiega powikłaniom

W prawidłowym rozwoju człowieka bardzo ważną rolę spełniają prawidłowo działające wszystkie zmysły, czyli; wzrok, słuch, smak, węch, dotyk, narząd przedsionkowy(równowaga). Brak harmonijnego współdziałania wszystkich zmysłów prowadzi do specyficznych zaburzeń. Współdziałanie – czyli integracja wszystkich zmysłów prowadzi do harmonijnego rozwoju oraz sukcesów w zdobywaniu wiedzy przez dziecko. Metoda SI pozwala na wykrycie istniejących zaburzeń, ich diagnozę oraz terapię.

Istotą metody jest pobudzenie ekstero- i proprioreceptorów czyli komórek czucia wewnętrznego i zewnętrznego znajdujących się w mięśniach ,ścięgnach ,torebkach stawowych, oraz w skórze. To umożliwia pobudzanie ośrodków kory mózgowej. Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Każdy ruch odbywa się w trzech płaszczyznach, co wymusza zaangażowanie do pracy maksymalnej ilości włókien mięśniowych. Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego wzorca ruchowego, czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze. Terapia metodą PNF postrzega pacjenta całościowo. Nie ogranicza się tylko do pracy z niesprawną częścią ciała, ale wykorzystuje w terapii również zdrowe regiony ciała. Jest bezbolesna, wysoce edukująca pacjenta i skuteczna.

Polega na przyklejaniu w odpowiedni sposób plastrów o grubości i ciężarze zbliżonym do właściwości skóry, rozciągliwych, wodoodpornych, bawełnianych
z warstwą akrylu, przepuszczających wodę i powietrze.

Kinesiotaping wpływa na;

• zmniejszenie napięcia mięśniowego
• zwiększenie napięcia mięśni
• może również normalizować tonus mięśniowy
• poprawia mikrokrążenie
• aktywuje system limfatyczny
• stymuluje pracę endogennego systemu znieczulania
• wspiera funkcjonowanie stawów

Skala została opracowana na Mc Master University, Hamilton, Ontario w Kanadzie. Jest standardową metodą obserwacyjną, opracowaną w celu pomiaru zmian funkcji motorycznych w czasie u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.Test ten znajduje zastosowanie w praktyce klinicznej jak i w badaniach naukowych.

Skala ta jest użyteczna do ustalenia celów leczenia, a powtórne badania unaoczniają postęp w rozwoju ruchowym dziecka. Skala przeznaczona jest do oceny stopnia zdolności do wykonania zadania , a nie do oceny jakości jego wykonania.

Obecna wersja testu zawiera 8 zadań, prób do wykonania przez dziecko.
Kategorie A – ocena leżenia i obracania się,
Kategoria B – ocena siedzenia,
Kategoria C – ocena pełzania i klęku
Kategoria D – ocena stania
Kategoria E – ocena chodzenia, biegania, skakania